lezing over adviezen aan ouders op boekenbeurs, donderdag 5 november 2015 (tekst lezing)
Identificatiegegevens zijn gewijzigd. Anonimiteit is verzekerd
E-mail van de moeder
Geachte heer,
Ik heb een probleem met mijn dochtertje van vier jaar. Ik ga proberen om het zo correct mogelijk uit te leggen.
We zijn twee jaar geleden uit elkaar gegaan. Ik ben toen op een appartement gaan wonen. Mijn dochtertje ging om de twee weken naar haar vader. Dat ging goed. Kort daarop hadden we allebei een nieuwe relatie en ook dat klikte met ons dochtertje, zodat we de omgangsregeling hebben aangepast. Nu is ze op maandag en dinsdag bij haar papa en een weekend om de twee weken. Op dinsdag ga ik haar van school halen en is ze voor de rest van de tijd bij mij.
Sinds die nieuwe omgangsregeling, dus twee jaar geleden, heeft ze regelmatig gedragsveranderingen. Als ze van bij haar papa komt is het de eerste dag niet te doen. Ze luistert absoluut niet, dan gaat het soms weer eens beter en dan terug slecht. Het hangt echt van dag tot dag af. Ze kan de ene dag heel erg lief en braaf zijn, en de andere dag liegt ze, luistert ze niet en daagt ze je uit.
Dit gedrag vertoont ze ook bij haar vader. We hebben al van alles geprobeerd, zoals er rustig tegen zijn, eens boos zijn, ze negeren, niets helpt.
Ook op school vertoont ze dit gedrag. De juf zegt: ‘Als ik zwart zeg, zegt zij wit’. Ook daar weten ze soms niet wat met haar aan te vangen.
Tussen mij en mijn ex verloopt de communicatie goed. We bespreken alles samen, maar nu weten we geen raad meer. Zou dit soms kunnen zijn door de omgangsregeling van papa en mama. Kan ze dat misschien niet aan ?
Ik hoop dat u hier een antwoord op weet, wat haar gedrag kan verklaren.
Mijn antwoord en advies een dag later
Beste Emilie,
Je hebt het probleem goed geschetst en ik zie ook dat jij en jouw ex er alles aan willen doen om jullie dochtertje te helpen en goed op te voeden. Je zult natuurlijk begrijpen dat ik op basis van beperkte informatie geen echt advies kan geven. Maar voorlopig kan ik al een reactie geven en misschien heb je er iets aan. Omdat jij en jouw ex jullie dochtertje het best kennen, moeten jullie zelf afwegen of mijn suggesties bruikbaar zijn.
Het eerste wat belangrijk is om te weten is dat op vierjarige leeftijd de meeste kinderen een koppigheidsfase doormaken. Ze ontdekken dat zij een eigen willetje hebben en dat willen ze uittesten. Dat kan best lastig zijn voor de omgeving. Die fase gaat echter vanzelf over. De ouders en juffen moeten dan wel heel veel geduld hebben en consequent optreden als het kind belangrijke regels overtreedt. Een gunstig teken is dat ze op bepaalde dagen heel lief en braaf is; dit wil zeggen dat ze wel goed is opgevoed. Ze heeft namelijk geleerd lief en braaf te zijn; ze kan het dus wel, maar op andere dagen wil ze haar ouders en de juf uittesten.
Hoe kan je nu het best omgaan met het liegen, niet luisteren en uitdagend gedrag? Je hebt al geprobeerd het uit te leggen, boos te zijn en te negeren. Dat hielp niet. Mijn voorstel is de zaak om te keren: 'niet liegen' wil zeggen 'een eerlijk antwoord geven' (best moeilijk voor een kind van vier); ‘niet luisteren’ wil omgekeerd zeggen: doen wat mama of papa vraagt; en ‘niet uitdagen’ wil zeggen: lief zijn tegen de anderen. Je ziet dus dat ik het positief formuleer. Bij kinderen is het altijd beter te zeggen wat ze moeten doen of wat je van ze verwacht. Om die reden is het beter het gedrag dat je van het kind verwacht in positieve zin te formuleren, dan te zeggen wat verboden is of wat ze niet mogen doen.
Om jouw dochtertje te helpen om te doen wat je van haar verwacht, moet je met haar heel eenvoudige afspraakjes maken. Je begint met één afspraakje, bijvoorbeeld: 'als mama iets vraagt, dan het ook doen'. Als ze het doet, dan krijgt ze een stickertje op een tekening. Die tekening is bijvoorbeeld een ganzenspel dat je op een papier hebt getekend. Als ze op tien vakjes van het ganzenspel een stickertje heeft verdiend, dan krijgt ze een beloning. Een beloning is bijvoorbeeld: samen met mama iets mogen koken.
Telkens zij een stickertje heeft verdiend, plak je het onmiddellijk samen met haar op de tekening en je geeft haar ook een compliment. Zij mag er niet zelf om vragen en je hoeft ook niet de hele dag door stickertjes te geven. Het gaat erom dat zij af en toe beloond wordt voor gewenst gedrag.
Als dit tien dagen lukt, dan stap je over naar een ander probleemgedrag, dat je ook in positieve zin formuleert en je maakt er een eenvoudig afspraakje over.
Je kan dit systeempje zelf uitwerken. Het gaat om het principe: belonen in plaats van straffen, gewenst gedrag duidelijk afspreken en als zij het doet, dan krijgt ze een stickertje met een compliment of een knuffel. Haar vader kan ook zo iets doen. De beloningen hoeven niets te kosten. De beloningen kunnen dingen zijn die ze leuk vindt om samen te doen.
Verder wil ik nog iets zeggen over de omgangsregeling. Dat kan geen oorzaak zijn van haar probleemgedrag. Begint ze te zeuren, bijvoorbeeld dat ze jou zal missen, dan besteed je daar absoluut geen aandacht aan. Kleine kinderen kunnen die opvangschema's heel goed aan en ze weten zich makkelijk aan te passen. Ze willen wel proberen om de ouders tegen elkaar uit te spelen. Gewoon negeren dus en over iets anders beginnen. Het is wel normaal dat na een verandering, ze zich opnieuw moet leren aanpassen aan de nieuwe situatie en dan kan ze wat moeilijk van gedrag of humeurig zijn. Als je daar geen aandacht aan besteed en haar bijvoorbeeld het eerste half uur met rust laat, gaat het wellicht vanzelf over.
Dit was het voorlopig. Heb je nieuwe informatie of wil je verder advies dan kan je gerust contact met mij opnemen.
Vriendelijke groet,
Reactie moeder twee dagen later
Beste,
Heel erg bedankt voor je informatie over het gedrag van mijn dochtertje, ik ga dit zeker proberen en ook zo doorgeven aan de papa, hopelijk lukt het. Als er nog problemen optreden dan laat ik het u weten.
Bedank
- kinderen van LGBTI-ouders
- Een radeloze moeder van een zoon van 15
- Online adviezen voor ouders: een inleiding
- Dochtertje van vier dat niet luistert
- Een jongen van zeven met ADHD
- een puber van vijftien die zijn moeder uitdaagt
- Ruzie tussen moeder en dochter van zestien
- Zoon van zeventien die het gezin terroriseert
- Kinderen en echtscheiding
- Vader in de gevangenis
- boek voor ouders
- HELP, WORDT MIJN ZOON EEN CRIMINEEL?
- HELP, MIJN DOCHTER VAN 14 HEEFT AL SEKS
- Dragqueens, LGBT-ers en kinderen
In mijn boek ‚Gek van kinderen: online adviezen voor ouders’ vind je 50 andere voorbeelden over kinderen van 3 tot 19 jaar. LINK
Inhoudstabel van ‚Gek van kinderen’:
DEEL I. VAN ÉÉN TOT VIJF JAAR
Een baby van één jaar die zijn moeder uitdaagt 13
Een peuter van drie die andere kinderen bijt 17
‘Peuterpuberen’: een lastig meisje van drieënhalf jaar oud 21
Meisje van vier: oma maakt zich ongerust na de scheiding 28
Een boos jongetje van vier 35
Een meisje van vier dat andere kinderen pijn doet, tot bloedens toe 38
‘De school zegt dat mijn zoontje autistisch is!’ 42
Een onzekere moeder met twee kindjes, vijf en twee jaar oud 46
DEEL II. VAN ZES TOT ELF JAAR
Vieze woorden en seksspelletjes bij een jongetje van zes 53
Drie kinderen, waarvan één doodgeboren 57
Twee kleine meisjes die zich masturberen 64
Een jongetje van zes dat volgens de school moet worden getest
op ADHD 69
Een erg stout jongetje van zes 73
Is dit kind nu wel of niet autistisch? 78
Op school moeilijk en thuis braaf: een jongetje van zes 85
Een meisje van zes dat zou lijden aan ADHD wordt verwezen naar de kinderpsychiater 88
Sander slaapt nog bij zijn moeder in bed 91
Moeder is ‘s ochtends al doodop door het lastig gedrag van haar dochtertje 96
Een jongetje van zeven met een hechtingsprobleem, ADHD en nog veel meer 102
Zeven jaar en nog broekpoepen 106
Mogelijke gevolgen van een scheiding 113
Meisje van negen dat te veel droomt op school 117
Een meisje van elf in loyaliteitsconflict tussen haar gescheiden ouders 121
Een uitgeputte moeder van een boos en uitdagend zoontje 126
DEEL III. VAN TWAALF TOT NEGENTIEN JAAR
Een twaalfjarige kleine heks 135
Een meisje van dertien dat geld steelt van haar ouders en van oma 143
Een jongen van dertien met ADHD en veel gedrags-
en leerproblemen 147
Slechthorend en ADHD: een jongen van dertien jaar 153
Een dertienjarige kleine tiran 157
Een oude vader met twee tienerdochters 161
Maurice is hoogbegaafd en doet niks voor school 165
Een machtsstrijd tussen de dochter en de gescheiden moeder 170
De dochter van veertien heeft een relatie met een oudere knul 177
Een jongen van veertien met verkeerde en oudere vrienden 180
Een opstandige meid van vijftien 186
‘Help, mijn zoon is een hangjongere!’ 191
De moeder van René heeft zelfmoord gepleegd en hoe! 194
Een verdrietige moeder van een vijftienjarige zoon 198
Een onhandelbare en driftige zoon van vijftien jaar oud 202
Een joyrider van vijftien jaar 206
Ouders in paniek omdat hun zoon blowt 210
Alfred is tot over zijn oren verliefd 213
Victor, zestien jaar oud, is schoolmoe en terroriseert het gezin 217
Machteloze ouders met een zoon die lijdt aan ADHD,
PPD-NOS, syndroom van Asperger en die ook XTC gebruikt 224
Een zestienjarige jongen die zijn moeder erg kwetst 229
Een jongen van zeventien met ADD, die depressief is en geschorst werd op school 235
Een Marokkaanse jongen die blowt 242
Driemaal blijven zitten en ouders die de hoop hebben verloren 248
Oudermishandeling 252
Twee volwassen zonen lekker lui thuis 257
Epiloog: het wezen van de opvoeding en de hulpverlening 263
KLIK OP AFBEELDINGEN VOOR MEER INFORMATIE ( mijn twee boeken verschenen in januari 2018):
