opvoedingsproblemen - gedragsproblemen - jeugdcriminaliteit - orthopedagogiek - politiek voor de 21ste eeuw   

lezing over adviezen aan ouders op boekenbeurs, donderdag 5 november 2015 (tekst)

Identificatiegegevens zijn gewijzigd. Anonimiteit is verzekerd

e-mail van de vader

Geachte,

Wij zijn deze week, door een advies vanuit school om naar de schoolbegeleidingsdienst te gaan met ons zoontje van zeven, een beetje in de ADHD-wereld terecht gekomen, onder andere door zelf op internet te zoeken. Bij een eerste telefonisch contact met deze dienst werd er meteen over rilatin gesproken.

Niet dat ik helemaal weigerachtig ben als het mijn zoon kan helpen.

Ik las zojuist uw artikels op uw website en wil u graag wat voorbeelden geven van het gedrag van mijn zoon om zo vanuit een andere hoek advies te krijgen.

Tijdens een fietstochtje moeten wij hem voortdurend aanspreken en aandachtig houden op het verkeer. Doen wij dat niet, dan rijdt hij vaak ergens tegenaan. Even niet opletten van ons en hij rijdt zomaar frontaal tegen een stilstaande auto, die midden op de weg staat en al van ver te zien was.

Tijdens een maaltijd staat hij soms meer dan twintig keer recht omdat hij net aan iets denkt, of een prikkel binnenkrijgt. Positief stimuleren heeft effect, maar is van korte duur. Hij vindt het zelf ook altijd heel erg dat het hem weer overkomt. Maar het overkomt hem dagelijks bij iedere maaltijd.

Hij doet dit jaar zijn eerste leerjaar over, maar ondanks een eerste goed rapport vrees ik dat het over een aantal maanden weer dezelfde richting uitgaat als vorig jaar. Oefeningen die hij in de ene situatie, als hij oefent met mij, heel goed doet, kan hij in de klas niet meer. Hij vult dan bijvoorbeeld maar twee oefeningen in en laat de rest van het blad open.

Op het moment dat hij zich niet kan concentreren, lukt het ook mij vaak niet om hem te stimuleren. Het lukt hem dan gewoon niet om naar mij te luisteren. Hij kijkt je dan aan, maar het lijkt alsof hij met heel andere dingen bezig is. Even later vindt hij het dan heel erg als ik hier boos om wordt en daar wordt hij meestal heel stil van.

Hij voelt zich vaak eenzaam en benoemt dit ook. Hij vindt dit heel erg en vertelt daarbij vaak een hele uitleg om zichzelf te overtuigen dat het niet zo erg is. Maar wij zien dan ook dat zijn vroegere vriendjes hem links laten liggen. Fysiek kan hij niet zo goed mee met leeftijdgenoten.

Wij hebben vaak de indruk dat hij alles weet, maar het komt er niet uit. En soms dan opeens wel en dan staan we helemaal versteld. Hij heeft erg veel moeite met eenvoudige opdrachten zoals zich aankleden. Dingen die ons vierjarig dochtertje soms al beter doet als hem. Bijvoorbeeld hij doet één sok aan en staat dan vijf minuten te dromen voor hij verder gaat. Dit is altijd zo, niet eenmalig of eens af en toe.

Hij vertelt nooit iets over wat hij geleerd heeft op school en hij geeft de indruk dat hij een liedje gewoon niet kent. Als dan ons dochtertje dit liedje een aantal jaren later leert en zingt, dan zingt hij het zo mee.

Ik kan zo nog een hele tijd doorgaan. Ik heb me misschien lang afgezet tegen het idee, dat onze Jan anders is, maar in het laatste gesprek op school was het net alsof ik mezelf hoorde praten en werd me duidelijk dat het goed is om hulp te vragen in welke vorm dan ook.

Ik wil tot slot nog benoemen dat ik erg veel van mezelf in mijn zoontje herken, en dat ik bang ben dat hij dezelfde moeilijkheden als mij moet trotseren (eenzaamheid, depressieve gevoelens, minderwaardigheidsgevoelens). 

Ik hoor graag iets van u terug.

Alvast bedankt, 

Mijn advies de volgende dag

Beste,

Het lijkt me wel heel sterk dat de schoolbegeleidingsdienst bij een eerste telefonisch contact al meteen begint over rilatin. Alsof dat een tovermiddel is.

Ik zal proberen een reactie te geven op de duidelijke voorbeelden die je me hebt gemaild, maar dat is nog geen echt advies want daarvoor moet ik over meer gegevens beschikken. Je moet dus zelf afwegen of je met mijn opmerkingen verder kunt.

Toen ik jouw mail las was mijn eerste reactie dat het etiket ADHD contraproductief is. Het gaat om jouw zoontje Jan die we niet vanuit een bepaald gezichtspunt moeten zien. Dan wordt het algauw een selffulfilling prophecy waarbij we alleen die dingen zien die het beeld bevestigen.

Ten tweede is Jan pas zeven. Een leeftijdsperiode waar een kind zich heel snel ontwikkelt. De piek van de gedragsproblemen ligt bij jongens rond acht jaar, dit wil zeggen dat zich niet kunnen concentreren of te druk gedrag bij 40 tot 50 procent van de jongens van die leeftijd voorkomt, zoals blijkt uit epidemiologisch onderzoek.

Natuurlijk is zijn gedrag lastig en zelfs gevaarlijk. Als hij zo weinig aandacht heeft op straat, dan heeft hij wel heel veel toezicht nodig. Door zijn gebrek aan aandacht moest hij dit jaar blijven zitten. Contact met leeftijdgenootjes lijkt nu ook moeilijk te zijn en zijn gedrag aan tafel of bij het aankleden verstoort het gezinsleven.

Je ziet gelukkig ook positieve dingen: hij weet heel veel, maar het komt er niet uit.

Met de nodige voorzichtigheid zou ik het volgende advies willen geven: zijn opvoeders (ouders en leerkrachten) moeten oppassen dat ze niet samen met Jan in een valkuil terechtkomen door bijvoorbeeld negatief, ongeduldig of geïrriteerd te reageren bij zijn concentratieproblemen of zijn te druk gedrag. Dat zal namelijk zijn eenzaamheid, depressieve gevoelens en minderwaardigheidsgevoelens nog verder aanwakkeren. Dat geeft op zijn beurt als gevolg dat Jan zich nog onzekerder zal voelen en dan is de vicieuze cirkel rond.

Een en ander betekent dat met oneindig veel geduld en vasthoudendheid de opvoeders Jan moeten helpen geconcentreerd bezig te zijn. Dus niet laten aanmodderen, En vooral: stapje voor stapje. Bijvoorbeeld beginnen met het aankleden 's ochtends. Dan moet je er echt bij zijn om zijn aandacht erbij te houden. Als hij dan in vijf of tien minuten klaar is, dan krijgt hij een groot compliment en een sticker op een kaart. Heeft hij tien stickers verdiend, dan krijgt hij een cadeautje (bijvoorbeeld met vader gaan fietsen). Na een week blijf je de eerste minuten erbij en daarna moet hij alleen zien klaar te komen binnen de afgesproken tijd. Zet een grote klok bij hem.

Als dit enkele weken lukt, dan begin je met een andere taak. Bij een jongen als Jan zal je wellicht voortdurend moeten herbeginnen (het aankleden kan later misschien opnieuw een probleem worden), maar dat geeft niet. Het is wel heel lastig voor de volwassenen. Waar het om gaat is dat Jan positieve ervaringen opdoet: dat de volwassenen hem stimuleren om succesjes te behalen en dat hij er complimenten en ‘cadeautjes’ voor krijgt. Op die manier kan zo'n kind helemaal opbloeien. Om zijn zusje niet te verwaarlozen kan je ook voor haar iets gelijkaardig doen.

Ik hoop dat ik duidelijk ben. Mijn boodschap is om ondanks alles en ondanks alle zorgen en overlast die hij teweegbrengt, toch het accent te leggen op positieve ervaringen. De opvoeders moeten er wel over waken dat die positieve ervaringen mogelijk zijn door hem zo lang als nodig erbij te begeleiden.

Probeer mijn advies eens uit, Heb je nieuwe vragen of informatie, dan kan je mij natuurlijk mailen.

Vriendelijke groet,

Reactie van de ouder een dag later

Geachte,

Heel erg bedankt voor het snelle en uitgebreide antwoord.

Natuurlijk zijn dit dingen die ik weet, maar het is belangrijk dat het eens van iemand anders gezegd wordt.

Ik heb een heel goed gevoel bij wat u voorstelt, maar zie nu nog niet goed hoe we op school van invloed kunnen zijn. Ze gaan in november wat testen afnemen. Ik weet niet juist welke, dit is aan de telefoon niet benoemd. We wachten dit even af.

Alvast bedankt,

Evaluatie na vier maanden

Op de drie evaluatie-vragen gaf de vader de volgende cijfers, zonder er verdere opmerkingen aan toe te voegen:

1. Het advies heeft mij goed geholpen: cijfer 10

2. De problemen met mijn zoon zijn nu afgenomen: cijfer 6

3. Dank zij het advies voel ik mij nu zelfzekerder in de opvoeding van mijn kind: cijfer 8

Boek over mijn online adviezen: ’Gek van kinderen’ 

 KLIK OP AFBEELDINGEN VOOR MEER INFORMATIE ( mijn twee boeken verschenen in januari 2018):

STARTPAGINA

In mijn boek ‚Gek van kinderen: online adviezen voor ouders’ vind je 50 andere voorbeelden over kinderen van 3 tot 19 jaar. LINK

Inhoudstabel van ‚Gek van kinderen’:  

 recensie van dit boek 

DEEL I. VAN ÉÉN TOT VIJF JAAR

Een baby van één jaar die zijn moeder uitdaagt 13

Een peuter van drie die andere kinderen bijt 17

‘Peuterpuberen’: een lastig meisje van drieënhalf jaar oud 21

Meisje van vier: oma maakt zich ongerust na de scheiding 28

Een boos jongetje van vier 35

Een meisje van vier dat andere kinderen pijn doet, tot bloedens toe 38

‘De school zegt dat mijn zoontje autistisch is!’ 42

Een onzekere moeder met twee kindjes, vijf en twee jaar oud 46

DEEL II. VAN ZES TOT ELF JAAR

Vieze woorden en seksspelletjes bij een jongetje van zes 53

Drie kinderen, waarvan één doodgeboren 57

Twee kleine meisjes die zich masturberen 64

Een jongetje van zes dat volgens de school moet worden getest

op ADHD 69

Een erg stout jongetje van zes 73

Is dit kind nu wel of niet autistisch? 78

Op school moeilijk en thuis braaf: een jongetje van zes 85

Een meisje van zes dat zou lijden aan ADHD wordt verwezen naar de kinderpsychiater 88

Sander slaapt nog bij zijn moeder in bed 91

Moeder is ‘s ochtends al doodop door het lastig gedrag van haar dochtertje 96

Een jongetje van zeven met een hechtingsprobleem, ADHD en nog veel meer 102

Zeven jaar en nog broekpoepen 106

Mogelijke gevolgen van een scheiding 113

Meisje van negen dat te veel droomt op school 117

Een meisje van elf in loyaliteitsconflict tussen haar gescheiden ouders 121

Een uitgeputte moeder van een boos en uitdagend zoontje 126

DEEL III. VAN TWAALF TOT NEGENTIEN JAAR

Een twaalfjarige kleine heks 135

Een meisje van dertien dat geld steelt van haar ouders en van oma 143

Een jongen van dertien met ADHD en veel gedrags-

en leerproblemen 147

Slechthorend en ADHD: een jongen van dertien jaar 153

Een dertienjarige kleine tiran 157

Een oude vader met twee tienerdochters 161

Maurice is hoogbegaafd en doet niks voor school 165

Een machtsstrijd tussen de dochter en de gescheiden moeder 170

De dochter van veertien heeft een relatie met een oudere knul 177

Een jongen van veertien met verkeerde en oudere vrienden 180

Een opstandige meid van vijftien 186

‘Help, mijn zoon is een hangjongere!’ 191

De moeder van René heeft zelfmoord gepleegd en hoe! 194

Een verdrietige moeder van een vijftienjarige zoon 198

Een onhandelbare en driftige zoon van vijftien jaar oud 202

Een joyrider van vijftien jaar 206

Ouders in paniek omdat hun zoon blowt 210

Alfred is tot over zijn oren verliefd 213

Victor, zestien jaar oud, is schoolmoe en terroriseert het gezin 217

Machteloze ouders met een zoon die lijdt aan ADHD,

PPD-NOS, syndroom van Asperger en die ook XTC gebruikt 224

Een zestienjarige jongen die zijn moeder erg kwetst 229

Een jongen van zeventien met ADD, die depressief is en geschorst werd op school 235

Een Marokkaanse jongen die blowt 242

Driemaal blijven zitten en ouders die de hoop hebben verloren 248

Oudermishandeling 252

Twee volwassen zonen lekker lui thuis 257

Epiloog: het wezen van de opvoeding en de hulpverlening 263

STARTPAGINA