opvoedingsproblemen - gedragsproblemen - jeugdcriminaliteit - orthopedagogiek - politiek voor de 21ste eeuw   

Kindermisbruik, de media en het christendom

Het christendom en vooral dan de katholieke kerk zijn al decennia lang onderwerp van spot en beschuldigingen. Oorspronkelijk katholieke dagbladen, zoals de Volkskrant in Nederland en De Standaard in Vlaanderen, zijn absoluut niet meer christelijk en lopen voorop in de aanvallen op de kerk. Het kindermisbruik blijft voortdurend in de actualiteit.

Er is in de christelijke kerken in het verleden enorm veel machtsmisbruik geweest. Schandalen zijn van alle tijden. Kindermisbruik is een zeer ernstig misdrijf, vooral omdat het plaatsvond in een institutie waar naastenliefde en mededogen de kernboodschap is.

De Kerk is een instelling van mensen. Alle tekortkomingen, schandalen en het grensoverschrijdend gedrag zijn haar niet vreemd. Overal waar mensen zijn, is er minstens vijf procent die zich ernstig asociaal gedraagt. Ik wil hier geenszins het wangedrag van priesters of het machtsmisbruik van de Kerk als institutie vergoelijken. Ook is het een goede zaak dat dit alles in de openbaarheid wordt gebracht.

Het grote probleem is echter dat de echte boodschap van het christendom op de achtergrond raakt en helemaal wordt vergeten. Het gaat hier om het fundament van onze beschaving. We zouden van de media op z’n minst mogen verwachten dat evenveel aandacht wordt besteed aan de kernboodschap en de onmisbare bijdrage van het christendom als steunpilaar van onze beschaving.

De relatie met de Ander is een gewetenskwestie

Ik kan dit toelichten met wat Kierkegaard hierover zegt: „Wat is de zegepraal van het christendom over de wereld: het heeft de verhouding tussen mens en mens tot een gewetensverhouding gemaakt”. Dit wil zeggen dat de relatie van de ene mens tot een ander een gewetenskwestie is geworden. De eenvoudigste mens kan zeggen: Ik doe dit terwille van mijn geweten.

Volgens Kierkegaard is dit een oneindige verandering. Het doordringt alles, zoals het bloed dat in de aderen stroomt. Die verandering zit niet in het uitwendige: „Het christendom bewerkt in alle stilte de verandering der eeuwigheid …. wat is het christendom anders dan innerlijkheid!”.

Dat onze relaties een gewetenskwestie zijn, betekent dat we ons moeten verantwoorden. Er worden eisen aan ons gesteld. Kierkegaard verzet zich tegen een louter ’wereldse’ invulling van die eisen. Er zijn weliswaar menselijke wetten die eisen stellen aan ons gedrag, maar die wetten zijn gebaseerd op macht, eigenbelang en het belang van de groep. Het gaat om de macht en het belang van de leider of de macht en het belang van de groep. Als we het hebben over een gewetenskwestie dan gaat het om het innerlijk engagement voor de Ander. Hier is geen sprake van macht of van eigenbelang, maar van liefde, goedheid of in een moderne jargon heet dit de verantwoordelijkheid voor de Ander op zich nemen.

Als de relatie met de Ander een gewetenskwestie is, dan is volgens de christelijke moraal, die relatie onvoorwaardelijk en onbaatzuchtig. Elke mens is de naaste. Dit wordt duidelijk als we de wereldse liefde vergelijken met de naastenliefde. In de wereldse liefde is de Ander de geliefde, waarbij anderen worden buitengesloten. Van de geliefde wordt wederkerigheid verwacht. In de naastenliefde is ieder Ander de geliefde en deze liefde is onbaatzuchtig en onvoorwaardelijk. Zelfs de vijand is de geliefde. Ook als de Ander ons haat, blijft hij in christelijke zin de geliefde, want we stellen geen voorwaarden.

De echte wereldvrede

De sleutel tot de echte wereldvrede, waar het geweten van elke individu heerst, ligt in het christendom. Een priester die een kind heeft misbruikt, mag ons niet doen vergeten wat de onovertroffen bijdrage is van het katholicisme en het protestantisme aan een menswaardige wereld. In bijbelse zin is menswaardig identiek aan goddelijk, want de mens werd in het scheppingsverhaal als de gelijke van God geschapen.

Het gaat mij hier niet om bekering of om een oproep tot geloof. Maar wie in Europa woont en het hoogste van onze beschaving wil behouden, moet zich wel realiseren wat het fundament is van onze beschaving. Ook een atheïst of een agnosticus heeft een geweten. Als deelnemer aan de Europese beschaving vindt hij zijn inspiratie in de naastenliefde, zoals door het christendom wordt voorgeschreven. Wil de ongelovige zich hierbij louter op de rationaliteit baseren, dan komt hij uiteindelijk altijd uit op het eigenbelang, de baatzucht en de voorwaardelijkheid(*). Wie het christendom ondergraaft, ondermijnt het fundament van onze beschaving.

De westerse media zouden er goed aan doen zo vaak als mogelijk, de mensen te wijzen op wat het geweten dicteert. Als het geweten heerst in de politiek, dan weten we tegen welke ideologieën en tegen welke niet-christelijke religies we ons moeten verdedigen: namelijk daar waar anderen worden buitengesloten, gediscrimineerd of gehaat. Als het geweten heerst in de economie, dan weten we waarvoor economie in Europese zin bedoeld moet zijn: om de armoede en de miserie uit de wereld te helpen en om de welvaart rechtvaardig te verdelen.

We drijven helaas steeds verder af van wat Europa heeft groot gemaakt. Uit het Oosten kwam de religie die overal haat zaait en met geweld haar wil oplegt, tegen het geweten van het individu in. Uit het Westen kwam de economie van de hebzucht, wat eveneens tot gewetenloosheid leidt. Dat we ons weerloos opstellen is vooral de schuld van de, vaak christelijke media die de mensen ervan weerhouden de relatie tot de Anderen als een gewetenskwestie te zien.

Twee oplossingen

Om Europa te redden en op de juiste weg te leiden zijn er twee oplossingen:

1. Om de hebzucht te voorkomen kunnen we de christelijke keuze voor soberheid maken. Velen kennen het verschil niet meer tussen armoede en soberheid. Armoede is niet of nauwelijks kunnen voldoen aan vitale behoeften. Soberheid is afstand nemen van overtollige behoeften. Door soberheid bevrijden we ons van de consumptiedrang, gedragen we ons verantwoordelijker voor het milieu en wordt een ander economisch model mogelijk.
2. De onverenigbaarheid van de islam en de Europese beschaving leidt tussen de volkeren tot wederzijdse haat. De oplossing ligt in vrede, welvaart en welzijn in de islamitische landen. Dit kan lukken met solidaire steun vanuit Europa en door een massale terugkeer van de moslims naar de landen van herkomst.

Als deze oplossingen uitblijven, dan hoeven we slechts te kijken naar hoe Libanon in dertig jaar tijd is veranderd. Hetzelfde staat Europa te wachten en dan wordt ons continent het nieuwe Midden-Oosten.

referentie: Van Acker, J. (2018). Het Europees-Islamitisch Vriendschapsverdrag:De enige weg om de Apocalyps te voorkomen(323 pp) ( LINK)

(*) Waarom zou men, rationeel gezien, de Ander, - dit is eender wie - onbaatzuchtig en onvoorwaardelijk lief hebben? In Christelijke zin is het antwoord: Omdat God het van ons verlangt. Maar rationeel gezien is dit onzinnig. Vandaar. Maakt dit niet duidelijk wat Kierkegaard noemt ’de oneindige verandering’?

 

HOME