opvoedingsproblemen - gedragsproblemen - jeugdcriminaliteit - orthopedagogiek - politiek voor de 21ste eeuw   

(gepubliceerd op 5 augustus 2022) 

De Praagse Lente  

We kunnen de situatie in Oekraïne vergelijken met Tsjechoslowakije onder Dubcek. In 1968 vielen de Russen dit land binnen om te voorkomen dat de ’Praagse Lente’ zou resulteren in een democratie naar westers model. Dubcek wist dat hij zou verliezen en vermoord zou worden door de Russen. Om de schade te beperken gaf hij het leger het bevel zich terug te trekken in de kazernes zodat een militair conflict werd vermeden. Tot zijn verbazing bood het volk op massale wijze weerstand op geweldloze wijze. De moraal onder de Russische troepen werd ondermijnd. Er kwamen onderhandelingen en Dubcek kon aanblijven op voorwaarde dat hij minder vrijheid toeliet. Dit was een voorbereiding op de echte, eveneens geweldloze revolutie twintig jaar later.

De Oekraïense Winter

Opvallend is dat de Oekraïners in 2004 en 2014 telkens met geweldloos verzet dictatoriale leiders konden afzetten. Ook na de inval in de Donbas en in de Krim gaf de meerderheid van het volk de voorkeur aan geweldloos verzet. Zelensky koos echter voor gewapend verzet. Dit levert voor deze oud-acteur veel spektakel op, maar wel ten koste van het leven van tienduizenden jonge mannen, duizenden burgerslachtoffers, een enorme destructie van het land en een economische klap die Oekraïne de volgende tien of twintig jaar niet te boven zal komen. De Oekraïense winter lijkt niet veel goeds te brengen. Er wacht de Oekraïners een langdurige oorlog. Zelensky kreeg de steun van de Verenigde Staten (lees: de wapenlobby) en de EU als gehoorzame lijfeigene trapte er ook in. 

Hoe anders zou het geweest zijn indien Zelensky deze fatale vergissing niet had gemaakt en gehandeld had zoals Dubcek destijds in Tsjechoslowakije. Er zou geen bloedvergieten geweest zijn. Geen bombardementen. Er zou wellicht massaal geweldloos verzet ontstaan zijn. De al lage moraal van de Russische troepen zou een dieptepunt bereikt hebben. Een vijandbeeld met intense haat tussen twee broedervolkeren die meerdere generaties zal duren, zou vermeden zijn.

Helaas hebben de westerse politici niets van de geschiedenis geleerd. Indien Duitsland een soeverein land geweest zou zijn dat zelf het buitenlands beleid kan bepalen, zouden de Duitsers wellicht Zelensky onder druk gezet hebben om te kiezen voor geweldloos verzet. De economische belangen zijn voor Duitsland enorm groot. Voor veel landen geldt dat de armoede zal toenemen ten gevolge van de inflatie en we gaan een koude winter tegemoet. Ook is er de kans dat Rusland zo gefrustreerd raakt dat de oorlog in Oekraïne zich kan uitbreiden tot heel Europa. Als deze apocalyptische ramp zich voordoet, dan zijn de VS en de Europese Unie daar mede verantwoordelijk voor.

Geweldloos verzet is effectiever

De vraag die ik in deze bijdrage wil onderzoeken is of geweldloosheid een betere oplossing kan zijn voor conflicten in het algemeen en voor Oekraïne in het bijzonder. Bijvoorbeeld als het volk een dictator wil afzetten, buitenlandse bezetters wil wegjagen of de regio waarin ze wonen wil afscheiden van het land. Uit onderzoek blijkt dat bij deze conflicten gewelddadig verzet vanuit de bevolking slechts in zeven procent van de gevallen tot succes leidt. Verder is de gangbare opinie dat bij geweldloos verzet de effectiviteit nog lager is. 

Als goede wetenschappers namen de Amerikaanse politicologen Chenoweth and Stephan niet zomaar aan dat deze laatste aanname correct is. Hun boek ’’Why civil resistance works: The strategic logic of nonviolent conflict”  is gebaseerd op een studie van 320 conflicten tussen 1900 en 2006 waarover aan experten werd gevraagd, op basis van een aantal criteria, in hoeverre verzet tot het gewenste resultaat leidde. Zij toonden aan dat geweldloos verzet tweemaal effectiever is dan gewelddadig verzet. Geweldloos verzet wordt gedefineerd als acties van niet gewapende burgers die verschillende strategieën gebruiken om hun doel te bereiken. Deze acties kunnen variëren van boycot, staking, demonstreren of gewoon wegblijven. Deze burgers worden meestal vanuit een organisatie samengebracht. Het geweldloos verzet kan van lange duur zijn en in verschillende fasen evolueren.

Het relatief succes van geweldloos verzet heeft meerdere oorzaken: bij geweldloze actie doen meer burgers mee en zij kunnen het langer volhouden; de acties zijn zeer goed zichtbaar; de macht van de heersende klasse wordt ondermijnd als bijvoorbeeld de steun wegvalt van het bedrijfsleven, de ambtenaren, de media, de politie of het leger. Als de regering zeer hard repressief optreedt is er weliswaar 90 procent kans dat het verzet mislukt, maar bij succes is van geweldloos verzet twee keer vaker sprake dan van gewelddadig verzet. In het eerste geval is er meer morele verontwaardiging bij het publiek.

Bij gewelddadig verzet krijgen de burgers in 35 procent van de gevallen financiële en militaire steun vanuit het buitenland. Bij geweldloos verzet is dit slechts 10 procent. Die steun aan gewelddadig verzet verhoogt de kans op succes met 15 procent. Steun aan geweldloos verzet heeft geen effect. In dit laatste geval kan de steun het verzet ondermijnen als de leiders er rijker van worden of als men geen sympathie heeft voor het land dat steun biedt.

Chenoweth en Stephan onderzochten ook de verschillen in langere termijn effecten. De algemene trend is dat gewelddadig verzet tegen een dictator leidt tot een nieuwe dictatuur en dat geweldloos verzet meer kans biedt op een democratisering. Als we de geschiedenis goed begrijpen dan zal in Oekraïne, ook als Zelensky zijn doel bereikt, een nieuwe dictatuur volgen. Het gewelddadig verzet van de sovjets tegen het tsarenrijk mondde uit in het stalinisme. Het geweldloos verzet van Mahatma Gandhi tegen de Britse koloniale heersers maakte van India de grootste democratie in de wereld.

Besluit

Mijn persoonlijke conclusie is dat de Europese landen een politiek moeten nastreven die in het belang is van geheel Europa, Rusland inbegrepen. We hebben geen Navo nodig om ons te beschermen tegen Rusland. De belangrijkste dreigingen voor Europa liggen elders, namelijk in het imperialistisch machtsstreven van China en de massa-immigratie uit de islamitische landen en zwart Afrika. Om die bedreigingen tegen te gaan moet Europa een confederatie van soevereine landen worden met inbegrip van Rusland en Israël. Zo ontstaat een nieuwe wereldmacht die het mogelijk zal maken vrede, welzijn en welvaart te brengen in het Midden-Oosten en in Afrika. 

Bestel nu snel mijn zojuist verschenen (5 september 2024) e-book: INFO 

Er komen spannende tijden. De regeringen van de westerse landen kunnen de enorme problemen niet meer aan omdat ze gedwongen zijn politiek correct te denken en te handelen…. (meer lezen: LINK)

andere teksten: