opvoedingsproblemen - gedragsproblemen - jeugdcriminaliteit - orthopedagogiek - politiek voor de 21ste eeuw   

De aanklacht van de 16-jarige Greta Thunberg is terecht. Een ecologische ramp is zich aan het voltrekken. De jonge generatie zal hiervan de verschrikkelijke gevolgen ondergaan. De politiek en de volwassenen in het algemeen beloven veel, maken plannen voor over twintig of dertig jaar, maar dan zal het veel te laat zijn. Er moet nu actie worden ondernomen.

Er zijn felle voorstanders van Greta en even felle tegenstanders. De enen noemen haar een profetes die de mensheid waarschuwt. Anderen verklaren haar gek en zeggen dat ze gewoon terug naar school moet. Voorstanders en tegenstanders reageren emotioneel en dat is gevaarlijk. Bij hoogoplopende emoties is geen plaats voor reflectie. Om die reden hebben in het verleden emoties geleid tot immorele daden. Daarom wordt vaak gewaarschuwd voor een groene dictatuur en aan de andere kant zien we verzet tegen actiegroepen die opkomen voor het behoud van de planeet Aarde. Een burgeroorlog kan hiervan het gevolg zijn. Dit laatste gevaar wordt zeer waarschijnlijk als er grote tekorten zullen ontstaan en als grote volksverhuizingen hiervan het gevolg zijn.

Uit veel reacties op Greta blijkt dat de boodschapper van het slechte nieuws wordt geviseerd. Het gaat echter om de boodschap. Daar moeten we niet emotioneel op reageren, maar de vraag stellen: wat nu? Wat moeten we concreet doen, het liefst vanaf vandaag?

We moeten bijvoorbeeld de vraag stellen of we nu de natuur moeten redden of de mens, of beide. De natuur redden leidt makkelijk tot een religie van de natuur, waarbij de mens gezien wordt als een diersoort en diersoorten kunnen nu eenmaal uitsterven. Er zijn mensen die dit een goede zaak zouden vinden. Ooit werd gezegd dat als de insecten uitsterven, dan zal de wereld vergaan; maar als de mens uitsterft, zal de planeet Aarde helemaal opbloeien.

Als het gaat om het redden van de mens, gaan we ervan uit dat het menselijk bestaan een zin heeft. Die zin zouden we kunnen definiëren als verantwoordelijk zijn voor zowel de andere mensen, ook voor de toekomstige generaties die zullen moeten leven op de planeet die we voor hen achterlaten, als voor de Aarde zelf. Verantwoordelijkheid is een moreel begrip.

Besluitend kunnen we zeggen dat op de vraag ’Wat nu?’, we in plaats van puur emotioneel te reageren, we moeten nadenken waar onze verantwoordelijkheid ligt en hoe we die kunnen opnemen. Het probleem is niet Greta, maar hoe de samenleving reageert op haar boodschap. De mens is een moreel wezen en een intelligent wezen. Zijn intelligentie moet hij gebruiken om zijn morele opdracht te kunnen vervullen. Tijd dus om op intelligente wijze de juiste maatregelen te bedenken en uit te voeren. Het gaat om maatregelen die de mensen verenigen, in plaats van hen tegen elkaar op te zetten. Een concreet voorbeeld zou zijn hoe de stikstofproblematiek zodanig oplossen dat de boeren er qua inkomen niet op achteruit gaan en de lucht de gezondheid van de mensen niet schaadt.

Tegen de gangbare opinie in, wil ik toch even verwijzen naar de Bijbel. Diegenen die mijn teksten hebben gelezen, weten dat het mij niet te doen is om al of niet geloven. Het gaat niet om de religie, maar om de wijsheid van duizenden jaren die in de Bijbel is terug te vinden. De Aarde is aan ons gegeven; dat is duidelijk, want zij is in elk geval niet door mensen gemaakt. God staat voor datgene wat de Aarde heeft gecreëerd. Volgens de Bijbel is de mens de bekroning van de schepping. De Aarde is voor hem geschapen. Dat wil ook zeggen dat hij ervoor verantwoordelijk is. Volgens de Bijbel gaf God de mens de opdracht de Aarde te bewerken en tegelijkertijd er zorg voor te dragen. Bewerken kan echter tot gevolg hebben dat op de Aarde veel vernietigd wordt. Dit laatste is duidelijk het geval en in deze tijd meer dan ooit te voren. De mens is echter geschapen naar ’het beeld en de gelijkenis van God’: dit wil zeggen dat hij intelligent is en een spiritueel leven kan leiden. Bewerken en zorg dragen kan samengaan, als we onze intelligentie gebruiken en ons tegelijkertijd moreel gedragen. De technologie in dienst van de moraal. Een mooi voorbeeld is de ontwikkeling van de landbouw met technologische middelen: hierdoor kunnen miljarden mensen gevoed worden. Zonder de Aarde op deze wijze te bewerken, zouden velen van honger sterven. Techniek in dienst van de moraal. De wijsheid van de Bijbel sluit goed bij de hoger beschreven conclusie.

juliaan van acker, 16 oktober 2019 (update 18 oktober)

Er komen spannende tijden. De regeringen van de westerse landen kunnen de enorme problemen niet meer aan omdat ze gedwongen zijn politiek correct te denken en te handelen…. (meer lezen: LINK)

andere teksten: