opvoedingsproblemen - gedragsproblemen - jeugdcriminaliteit - orthopedagogiek - politiek voor de 21ste eeuw   

Hoe een doorgeslagen indivualisme overwinnen?

In zijn bespreking van Serotine, de laatste roman van Michel Houellebecq, zegt Baudet dat hij het eens is met deze auteur dat we onze compleet dysfunctionele samenleving weer gezond moeten maken. Het huidige mensbeeld leidt tot de ondergang van de westerse beschaving en wellicht ook tot de vernietiging van de planeet Aarde. Het gaat om het ideaal van de individuele autonomie, ten koste van de verantwoordelijkheid voor de gemeenschap en voor de mensheid in het algemeen, inclusief de toekomstige generaties. 

Moeten we niet terug naar de tradities, moet het gezin weer als het centrum van de samenleving worden gezien, moet de natiestaat worden hersteld en is een nieuwe vorm van christendom noodzakelijk? Doen we dat niet, dan zal de islam het van ons overnemen. Maar dat willen we niet, want islam betekent onderwerping en het einde van onze vrijheid. Op het einde van zijn recensie vraagt Baudet zich af hoe we het individualisme kunnen overwinnen en nieuwe levenskracht geven aan onze beschaving. Bij Houellebecq vindt hij geen antwoord.

Deze gedachten lijken in eerste instantie weinig vernieuwend. De vraag is ook of we met een terugkeer naar de tradities en naar de natiestaat kunnen opboksen tegen de macht van de globalisering, de multinationals, de vrijemarkteconomie en andere ontwikkelingen van het ultra-liberalisme. 

Correct lijkt mij de diagnose dat het moderne individualisme uiteindelijk leidt tot de ontbinding van de maatschappij. Terecht wordt gezegd dat individuele autonomie niet per se leidt tot geluk; integendeel: nooit eerder is ons leven zo zinloos geweest. Zelfs de seksuele vrijheid heeft geleid tot een onvermogen om een duurzame en trouwe liefdesrelatie aan te gaan. Meer en meer mensen scheiden.

Een andere belangrijke gedachte die Baudet noemt is de vervanging van de religie door een naïef humanisme en de droom van een één geworden wereld. Dit opende de deur voor massa-immigratie, ondermijnde de samenleving en maakt nationale en culturele aspiraties onmogelijk. Een herstel van de natiestaat binnen een Europese Confederatie, na afschaffing van de Europese Unie, lijkt daarom voor de hand te liggen (ref. 1 en 4).

Maar wat kan deze noodzakelijke veranderingen op gang brengen? We leven nog steeds in een van de rijkste landen van de wereld. Ondanks de daling van de koopkracht, kunnen we nog steeds volop consumeren; zie bijvoorbeeld de miljoenen Nederlanders die jaarlijks drie keer of meer op reis gaan, citytrips inbegrepen. De meeste mensen genieten volop van het leven. Ondanks alle onheilsberichten over klimaat en immigratie bijvoorbeeld, hebben we er nog steeds weinig last van. Dit betekent dat politieke aardverschuivingen niet te verwachten zijn. Wie wil er radicale veranderingen, als we het zo goed hebben? Populisten en extreem-links of -rechts maken voorlopig geen kans.

Een terugkeer naar de tradities, naar het gezinsleven als hoeksteen van de samenleving of naar het vaderland lijkt daarom niet realistisch. Het christendom is helemaal taboe, want wie is er bereid om ’zijn bezittingen te verkopen en de opbrengst uit te delen aan de armen’ (Mattheüs 19:21)? De metafysische mutatie die Baudet noemt, maakt vooralsnog geen kans. We kunnen het best hopen dat de huidige welvaartsstaat zal blijven bestaan. Of is dit naïef?

De zaken komen er helemaal anders voor te staan als bepaalde gebeurtenissen de mensen zouden dwingen tot inkeer. Ofwel volgen ze dan een nieuwe Heiland of een oorlog van allen tegen allen breekt uit. Er zijn veel tekenen die er op wijzen dat we in deze eeuw met een catastrofe van kolossale omvang te maken zullen krijgen. Vanaf dat moment zullen de mensen weer verlangen naar de tradities, naar de geborgenheid van het gezins- en familieleven, naar de veilige grenzen van het vaderland en wellicht ook naar de hoop die de religie biedt (ref. 2,3 en 5).

Voorlopig is het nog niet zo ver. De catastrofe kan zich ook heel langzaam ontwikkelen, zodat niemand er erg in heeft en de mensen zich beetje bij beetje aanpassen aan de veranderingen. Dat gebeurt nu al met de infiltratie van de islam in het Westen. Deze ideologie is volstrekt onverenigbaar met onze waarden en normen, maar de meeste mensen zien het niet of willen het niet zien en de politici die de macht hebben, durven geen actie te ondernemen. Misschien zou het voor de toekomst van de mensheid beter zijn als een catastrofe in één grote klap ons overvalt.

Om te antwoorden op de vraag van Baudet hoe we het individualisme kunnen overwinnen en nieuwe levenskracht geven aan onze westerse beschaving, zie ik een mogelijke oplossing in het creëren van ’netwerken van solidariteit’ (ref. 6). Dit zijn netwerken van mensen die elkaar helpen en ondersteunen waar nodig. Dit kan gaan over kinderopvang, begeleiding van kinderen die naar school gaan  en extra hulp nodig hebben, jeugdzorg, mantelzorg, reparaties in huis, lenen van apparaten en vervoermiddelen, biodynamisch tuinieren, enzovoorts. Op die manier ontstaan bindingen tussen de mensen en kan iedereen, volgens zijn capaciteiten en talenten, zijn verantwoordelijkheid opnemen voor anderen. Dit soort initiatieven zijn nu al zichtbaar in onze samenleving. Het gaat erom dat de massa daardoor wordt geïnspireerd voor navolging.

Het gevoel dat anderen om je geven, is de beste remedie tegen stoornissen. De ervaring dat je voor anderen iets betekent, is het fundament van een zinvol leven. Die netwerken van solidariteit maken ons ook minder afhankelijk van de overheid. Vanuit die netwerken zou ook een mentaliteit kunnen ontstaan om zo zelfvoorzienend mogelijk te leven, zodat we minder afhankelijk zijn van multinationals en buitenlandse investeerders. Het leven zou dank zij deze netwerken zo boeiend kunnen worden, dat we minder behoefte hebben aan reizen en soberder zullen leven.

Deze netwerken kunnen eerst en vooral binnen de families ontstaan en tussen mensen die een lange traditie delen. Ook de kerken kunnen hier een rol spelen, voor wie uit geloofsovertuiging zich voor anderen wil inzetten. De politiek wordt verplaatst van instituties naar de mensen zelf. Forum voor Democratie zou hier het voortouw kunnen nemen en overal in den lande netwerken van solidariteit opzetten. Is de waarde hiervan eenmaal bewezen, zal een nieuwe geest over het land waaien. Dan zijn we ook beter voorbereid op wat komen gaat.

referenties

(1) Acker, J. van (2018). Het Europees-Islamitisch Vriendschapsverdrag: De enige weg om de Apocalyps te voorkomen. Ministrando. (link). In dit boek leg ik uit dat we best goed kunnen samenwerken met de moslims, op voorwaarde dat elke bevolkingsgroep de eigen cultuur uitbouwt in respectievelijk Europa en de islamitische landen; dus gescheiden van elkaar. Dan kunnen we samen solidair zijn, een voorbeeld zijn voor de wereld en een einde maken aan de ellende in zwart Afrika.

(2) Acker, J. van (2018). Therapie voor een gestoorde samenleving: Handleiding voor wanneer de hel losbreekt. Academia.edu

(3) Acker, J. van (2018). Waarom een nieuwe bewustwording noodzakelijk is: De filosofie van Emmanuel Levinas biedt een uitweg. Academia.edu

(4) Acker, J. van (2019). Analyse van de Europese politiek. Academia.edu

(5) Acker, J. van (2019). De beschaving die geen beschaving meer is. Academia.edu (link)

(6) Acker, J. van (2020). De beste eeuw ooit: hoe een herhaling van de twintigste eeuw voorkomen? (klik op afbeelding hierboven in rechterkolom)

Er komen spannende tijden. De regeringen van de westerse landen kunnen de enorme problemen niet meer aan omdat ze gedwongen zijn politiek correct te denken en te handelen…. (meer lezen: LINK)

Onderstaande teksten bieden stof voor deze bezinning: