opvoedingsproblemen - gedragsproblemen - jeugdcriminaliteit - orthopedagogiek - politiek voor de 21ste eeuw   

Al te zeer ben ik mij ervan bewust dat het een radicale gedachte is de natuur, de landschappen, de fauna en de flora zo volledig mogelijk te herstellen en zorgvuldig te beheren. Zoals het ooit gegeven was in de Schepping. Zodat we zelfs in de westerse, quasi volledig geïndustrialiseerde wereld, terugkeren naar wat ooit zo ongeschonden mooi was.

Bij deze gedachte speelt ook mijn ervaring in Congo, waar ik in het diepe binnenland verbleef, ver van de steden. Daar was geen elektriciteit, geen radio, geen tv, geen enkel apparaat. Ik kwam in gehuchten, nganda’s, dat zijn paaldorpen langs de rivieren, waar men nog leefde zoals duizend of tienduizend jaar geleden. Bij de dansen werden eeuwenoude liederen gezongen. Overgeleverde verhalen van hun verre voorouders. Het gestamp van de voeten op de grond, samen met het geroffel op de tamtam, gaf een aangrijpend en hypnotiserend ritme. Toen de nacht bijna voorbij was, hoorde ik vanuit mijn hut een zwarte man die op een prauw midden de Tshuapa-rivier een lied zong. Daarbij riep bij ’Oleko’, dat wil zeggen ’Ben je daar?’. Hij riep de zon aan die straks zou opkomen. Dat gezang in de nacht was een ongelooflijk mooie en betoverende ervaring.

Ook heb ik ooit een dans gezien waarin een lange rij vrouwen, geleid door een met witte kalk beschilderd meisje, langzaam voortbewoog op het ritme van de trommels. Dit was pure magie. Toen Boende door de Simba’s werd omsingeld, stak een meisje met een kleine groep in een prauw de rivier over en ze gingen in een rij zingend door het dorp. De soldaten die Boende moesten verdedigen schoten in paniek hun geweren leeg in de grond en vluchtten weg. De rebellen konden zonder slag of stoot Boende bezetten. Meerdere malen heb ik in Congo de ervaring gehad van dergelijke magische gebeurtenissen die de aanwezigen als het ware betoverden. DIt is de ervaring dat er machten zijn die buiten onze controle vallen.

De zwarten in Afrika hebben tot vóór de kolonisatie de Schepping bewaard zoals het ooit aan de mensheid werd gegeven. Vanaf de kolonisatie en daarna werd het Westen nagebootst en werden en worden kolossale vernielingen aangericht. Slechts een kleine groep profiteert van de winsten die worden gemaakt. 

Het grote verschil tussen de zwarten in het regenwoud en de westerse beschaving ligt in het joods-christelijk fundament. Magische machten staan volgens de bijbel onder de macht van de ene God. Die God betovert ons niet, maar nodigt ons uit op Hem te gelijken door zijn geboden te volgen. Al die geboden kunnen worden samengevat in het gebod zijn naaste lief te hebben als zichzelf. Door de liefde worden we de gelijken van de ene God die liefde is.

Een beschaving zonder God

De westerse beschaving is helaas geëvolueerd naar een beschaving zonder God. De magie krijgt hierdoor opnieuw vrij spel. De westerse mens is nu betoverd geraakt door machten die buiten zijn controle vallen. Wij zijn door de alomvattende technologie en artificiële intelligentie het contact met de natuur en het natuurlijke verloren. Door de betovering van de sociale media zijn we de overlevering en de openheid voor de Openbaring van een hogere macht kwijt aan het raken. De oude liederen worden niet meer gezongen. Er worden geen verhalen van vroeger meer verteld. We zijn de slaaf geworden van de techniek, van hypes en van kunstmatige entertainment zonder diepgang. 

Willen we ons bevrijden van deze slavernij, dan moeten we terugkeren naar het gewone, natuurlijke leven en daarbij proberen op de grote God van liefde te gelijken. Die slavernij dreigt nu te escaleren in wereldrampen van ongekende omvang. We hebben geen andere keuze dan een radicale verandering van levenswijze.

We zullen op een andere wijze moeten gaan leven. Ik geef hiervan enkele concrete voorbeelden omdat (1) het niet alleen bij woorden en goede voornemens mag blijven en (2) duidelijk moet zijn dat om als mensheid te overleven radicale veranderingen vereist zijn:

- steden en dorpen worden omringd door landbouwgronden om in de mate van het mogelijke zelfvoorzienend te worden;

- de consumptie en het reizen worden beperkt tot het absoluut noodzakelijke. Hierdoor kan de industriële productie met 90 procent worden verminderd en kunnen snelwegen en vliegvelden worden afgebroken om plaats te maken voor de natuur;

- de mensen werken 18 uur per week, zodat (1) de ouders hun kinderen zelf kunnen opvoeden en tijd hebben voor mantelzorg en (2) allen kunnen meehelpen in ’netwerken van solidariteit’ om gratis hulp te bieden waar nodig (leerlingbegeleiding, zorg voor ouderen en zieken, klussen en reparaties, bijdragen aan de biodynamische landbouw,…);

- er wordt gestreefd naar een heropbloei van de lokale tradities. Culturele en sportieve activiteiten worden regionaal georganiseerd;

- economie is niet meer bedoeld om winst te maken voor de aandeelhouders, maar om over de middelen te beschikken om de armoede en de miserie uit de wereld te helpen;

- politiek is geen strijd meer tussen tegenstanders, maar een gezamenlijk project om vrede, welzijn en welvaart voor allen te realiseren;

- immigranten die de afgelopen zeventig jaar zich in het Westen hebben gevestigd keren terug naar het land van hun voorouders om daar hun verantwoordelijkheid op te nemen, tradities te herstellen en de natuur goed te beheren (dit is de enige maatregel die een einde kan maken aan de ellende in de islamitische landen en in zwart Afrika);

- de Europeanen blijven wonen in de regio waar hun voorouders hebben geleefd en waar ze zijn opgegroeid. De economische activiteiten worden zo georganiseerd dat iedereen werk vindt in de eigen regio (gezinnen maken de keuze van de regio van een van de partners).

Deze voorstellen zijn geen wensdromen. De ontwikkelingen de volgende jaren zullen er ons toe dwingen.

Als er geen God zou zijn, wacht ons de vernietiging

De meeste mensen in het Westen geloven niet meer in het bestaan van God, ze verdringen die gedachte of ze zeggen dat ze het gewoonweg niet weten. Voor de meesten speelt God geen rol in hun leven en wat er in de wereld gebeurt wordt volgens hen niet beïnvloed door een goddelijke macht.

De toestand in de wereld wordt bepaald door natuurlijke ontwikkelingen en door het ingrijpen van de mens. Op de natuurlijke ontwikkelingen hebben wij geen of nauwelijks vat. Die evolutie gaat heel langzaam zodat de levende organismen op aarde de tijd hebben om zich aan te passen. Als de zeespiegel met twee of drie meter zou stijgen, komt langzaam een massale emigratie op gang naar hogere gebieden. Na wat spanningen zou uiteindelijk een nieuw evenwicht worden gevonden.

Het ingrijpen van de mens is van een andere orde. Als een nucleaire oorlog zou woeden, kan in een paar minuten de helft van het leven op aarde worden vernietigd. Alleen al de mogelijkheid van een kernoorlog maakt het noodzakelijk na te denken over een radicale verandering van onze manier van leven en omgaan met elkaar.

De afgelopen honderd jaar is er een enorme vervuiling opgetreden van het milieu en van de lucht die we inademen. Dieren en planten sterven uit wegens de aantasting van hun leefmilieu door menselijke activiteiten. De planeet Aarde wordt opgebruikt ten gevolge van de industriële activiteiten en de onverzadigbare consumptie. In deze eeuw is de aantasting van het milieu in een stroomversnelling geraakt.

We laten ons zo makkelijk verblinden door innovaties op wetenschappelijk en technologisch gebied. Uiteraard is de ruimtevaart geweldig interessant. Nieuwigheden als apple watch en de laatste smartphone zijn erg verleidelijk. Dankzij de technologische uitvindingen gaat een wereld voor ons open. Nooit eerder is kennis zo toegankelijk geworden en nooit eerder is er zulk een wereldwijd netwerk voor communicatie opengesteld voor iedereen. En toch zullen we ermee moeten stoppen, want onze planeet kan het niet meer aan. We moeten terug naar een simpel en sober leven, maar tegelijkertijd komt er een enorme verrijking van ons psychisch en sociaal welzijn.

Velen menen dat er voor alle milieuproblemen een technologische oplossing komt. De menselijke kennis is echter beperkt en er wordt geen rekening gehouden met de complexiteit van de ontwikkelingen. Zoals elk medicijn altijd ook nadelige effecten heeft, zo zal elke maatregel die wordt bedacht schadelijke neveneffecten hebben. Typische voorbeelden hiervan is de nucleaire energie, waarbij al vaak ernstige ongelukken zijn gebeurd en waar voor de afval geen oplossing is; of de windmolens die een verwoesting aanrichten onder de vogelpopulatie en de landschappen ontsieren. Meer en meer zijn er voorstanders van klimaatengineering, maar deze strategie wordt hallucinant als we nadenken over mogelijke, onvoorziene neveneffecten met onherstelbare gevolgen.

De toekomst ziet er somber uit en daarvoor moeten we geen doemdenkers zijn. Zonder ingrijpen van buitenaf stevenen we af op een door de mens veroorzaakte apocalyps. Als er geen God is dan komt er geen ingrijpen van buitenaf.

Dit wil niet zeggen dat we een God moeten verzinnen als een deus ex machina. Er is echter de wijsheid van duizenden jaren die mensen hebben geïnspireerd voor het goede en voor de liefde voor elkaar. We kunnen de goedheid en de liefde God noemen die ingrijpt om het kwaad te verhinderen.

Goede en liefdevolle mensen vernietigen niets in de natuur, zijn goede rentmeesters over de planeet Aarde, blijven zorgzaam voor de mensen met wie ze verwant zijn en voor de omgeving waar hun voorouders zorg voor gedragen hebben, en zij gedragen zich verantwoordelijk zodat ook de toekomstige generaties in vrede en welzijn kunnen leven.

lees ook: Na de ontkerkelijking kwam de betovering (blog van 6 februari 2023)

Heeft u zelf aanvullende voorstellen, dan kunt u dit mailen naar: juliaan.vanacker@gmail.com  . Zij worden dan toegevoegd aan deze tekst met vermelding van uw naam.

andere teksten: