meest recent: maandag 26 november 2018
Liever gerechtigheid dan liefdadigheid
Dat mensen die in nood verkeren geholpen moeten worden is een vanzelfsprekendheid. Wie arm is, behoeftig, werkloos of zodanig gehandicapt dat hij zorg nodig heeft, heeft ook recht op geluk en een plek op deze wereld waar hij zich veilig en geborgen voelt. Dit is niet zozeer een kwestie van naastenliefde, maar eerder een gebod waaraan elke mens die menselijk wil zijn dient te gehoorzamen. Zelfs de arme moet geven aan wie nog armer is.
Natuurlijk zijn liefde en goedheid grote deugden, maar nog deugdzamer is hulp die voortvloeit uit plichtsbesef, die onbaatzuchtig en onvoorwaardelijk is. Hulp uit liefde kan bijdragen aan het zelfwaardegevoel of het levert respect op van anderen. Hulp die daarentegen volstrekt anoniem is, staat op het hoogste niveau. In die zin is hulp uit een gevoel van gerechtigheid volmaakter dan hulp die gefundeerd is op de liefde voor de medemens. Hulp omwille van de gerechtigheid is een plicht; deze plicht gaat vooraf aan onze vrije wil; er is geen reden om er trots op te zijn, want we moeten het gewoon. Hulp uit naastenliefde is hulp die we vrijwillig kiezen om te bieden; door die vrije keuze kunnen we trots zijn op onszelf. Dit verklaart waarom de eerste vorm van hulp superieur is (de invloed van Levinas is bij deze argumentatie heel sterk aanwezig).
De beste hulp is hulp die de ontvanger in zijn waardigheid laat. Zo stelt het verschaffen van werk de behoeftige in staat zijn eigen noden te lenigen. Of die persoon ontvangt een micro-lening waarmee hij een handeltje kan beginnen dat hem uiteindelijk in staat stelt de lening terug te betalen en op eigen houtje verder te kunnen. Verder is er ook de mogelijkheid een bedrag te storten in een fonds dat bedoeld is om mensen in nood, waar ook ter wereld, bijstand te verlenen. Essentieel bij gerechtigheid is dat de behoeftige zijn waardigheid kan behouden of herwinnen. Even wezenlijk is dat de schenkers in de mate van het mogelijke anoniem blijven, zodat ze zich niet laten kennen als ’superieure’ mensen’ die zoeken naar waardering en erkenning. Er zijn vanuit het prinicpe dat alle mensen gelijk zijn en evenveel recht hebben op een menswaardig leven, geen mensen die superieur zijn.
De vraag die rest is waarom moet er gerechtigheid zijn? Waarom is het een gebod of een plicht om mensen in nood te helpen? Dit is uiteraard een kwestie van ethiek. Aanvaarden we de aanname dat de wereld steeds beter moet worden? Er is veel lijden en veel ongerechtigheid in de wereld en dat moeten we niet als iets normaal of natuurlijk accepteren. Zoals een kunstenaar, een architect, een ambachtsman of een natuurbeschermer bijdragen aan een wereld die mooi is en waar het goed toeven is, zo kan ieder mens bijdragen aan een wereld met minder leed en onrecht.
De harde consequentie bij deze ethische plicht is dat wie te veel heeft en niet geeft, het onrecht in de wereld laat voortbestaan. We moeten durven de uiterste consequentie hieruit te trekken: er moet een maximaal inkomen zijn en alles wat daarboven wordt verdiend moet worden weggegeven. In deze zin zijn de superrijken, de graaiers, de veelverdieners in de regering, bij de banken en het bedrijfsleiders diegenen die het kwaad in de wereld laten voortbestaan. Dat er mensen zijn die 1, 3 miljoen of nog meer miljoenen per jaar verdienen is in het licht van alle armoede en onrecht in de wereld een regelrechte schande.
Als diegenen die te veel hebben hun gedrag radicaal zouden veranderen, komt er een einde aan de eindeloze reeks opeenvolgende oorlogen en komt er een permanente vrede op aarde. Het gaat niet zozeer om een strijd tegen het terrorisme of om een halt toeroepen aan de massa-immigratie, maar eerder om gerechtigheid waarbij elke mens menswaardig kan leven op de plek waar hij werd geboren. De schuld van alle ellende in de wereld ligt vooral bij de graaiers.
Kan er een nieuwe geest over de wereld waaien, waarin wie te veel heeft (ook de oliesjeiks in het Midden-Oosten en de één procent allerrijksten), dit te veel ziet als een kans om de armoede en de miserie uit de wereld te helpen? Kan de economie gedefinieerd worden als een gezamenlijk project op de armoede en de miserie uit de wereld te helpen?
(ik heb mij bij deze tekst laten inspireren door de talmoedische les „Tsedaka ou la main invisible” van David Saada: link )
==================================================================
zaterdag 3 november 2018
Op Allerheiligen werd de volgende tekst gepubliceerd in ThePostOnline: ’Nationalisme als medicijn tegen het EU-imperialisme’
maandag 5 november 2018
HOE ALS VOLWASSENE VOLWASSEN WORDEN?
Stap 1: de zinvraag stellen
De eerste stap om als volwassene volwassen te worden is de zinvraag te stellen. Aangezien we die vraag nooit absoluut en definitief kunnen beantwoorden, is deze stap eerder een kwestie van de zinvraag te blijven stellen. De zinvraag gaat uiteraard over de zin van mijn leven, dat zich afspeelt tussen mijn geboorte en mijn dood. Mijn bestaan heb ik niet zelf gekozen en ik ben er niet zelf de oorzaak van, zoals ik evenmin de oorzaak ben van alles om mij heen. Met andere woorden: het leven is mij gegeven en het universum is voor mij geschapen.
De zinvraag geeft antwoord op de vraag waarom is het leven en alles om mij heen aan mij gegeven? De materie, de dieren en de planten hebben hun bestaan ook te danken aan een schepping ex nihilio, maar zij stellen nooit de zinvraag. Zij bestaan. Ook de mens kan louter bestaan, namelijk als hij de zinvraag niet stelt. God hoeft die vraag niet te stellen. Tot Abraham zei Hij: Ik ben die ben.
De mens onderscheidt zich van de materie en van dierlijk leven doordat hij aanvoelt dat hij met een opdracht in het bestaan is gekomen. Die opdracht komt tot hem zodra hij een ander mens ontmoet. Dit is te vergelijken met de moeder die voor het eerst haar baby ziet: die zuigeling is aan haar toevertrouwd. Zij is vanaf dat moment verantwoordelijk voor haar kind en dat geldt evenzeer voor de vader. Deze opdracht kunnen we generaliseren: de andere mensen zijn aan ons toevertrouwd en het universum, dit is ondermeer de natuur met haar fauna en flora, is aan ons toevertrouwd. Hieruit volgt de tweede stap.
Stap 2: zich verantwoordelijk gedragen
Let op: die verantwoordelijkheid is geen vrije keuze! De verantwoordelijkheid is aan ons opgelegd. Onze vrijheid ligt in het al of niet beantwoorden aan die opdracht. Net zoals ik niet voor mijn bestaan op aarde zelf heb gekozen, zo heb ik de opdracht om mij verantwoordelijk tegenover de medemensen en tegenover de schepping te gedragen niet zelf gekozen.
Verantwoordelijkheid wil zeggen dat we het goede doen voor onze medemensen en dat we als goede rentmeesters zorg dragen voor de planeet Aarde. Het goede doen heeft een radicale of absolute betekenis: ik kan niet een beetje goed zijn. Het is alles of niets. Zodra ik voorwaarden stel, gaat het om eigenbelang. De Ander wordt als het ware het centrum van mijn identiteit en niet mijn ego (de filosoof Emmanuel Levinas noemt dit „substitutie” dit is zich in de plaats stellen van de Ander).
Mijn gedrag tegenover mijn medemensen mag ook niet afhangen van wat ik over hem weet, van zijn kenmerken of zijn afkomst. Voor alle mensen ben ik verantwoordelijk. Maar omdat de anderen ook verantwoordelijk zijn voor hun medemensen, moet er een rechtspraak zijn zodat een eerlijke verdeling van de verantwoordelijkheid tot stand komt.
Geweld tegenover een medemens, in welke vorm dan ook, - van diefstal tot doodstraf -, is daarom volstrekt tegenstrijdig aan onze opdracht ons verantwoordelijk te gedragen.
Stap 3: Anderen door ons voorbeeld inspireren
De meeste mensen stellen de zinvraag niet en gedragen zich alles behalve verantwoordelijk. Dat hoeven we hen niet te verwijten. We hoeven hen niet te beschuldigen. We kunnen anderen inspireren door zelf ons verantwoordelijk te gedragen. Wie volwassen is, voelt zich verantwoordelijk voor de verantwoordelijkheid van anderen. Zich verantwoordelijk gedragen houdt daarom nooit op. Ieder mens draagt als het ware een oneindige verantwoordelijkheid. Dank zij die oneindigheid leven we na onze dood verder, namelijk in de verantwoordelijke daden die we hebben gesteld.
We kunnen als opvoeders, ouder of leerkracht, de kinderen inspireren voor het goede. Een leraar moet natuurlijk kennis en vaardigheden overdragen, maar zijn belangrijkste opdracht is dat het kind een goed mens wordt.
De economie wordt, vanuit de beantwoorde zinvraag, een gezamenlijk project om de miserie en de armoede uit de wereld te helpen. Natuurlijk moet er winst gemaakt worden en moet er geïnvesteerd worden, maar het belangrijkste economische doel is het lijden van de mensen te verlichten, waar ook ter wereld.
Politiek is een gezamenlijk project om vrede, welzijn en voorspoed te realiseren. Het is geen strijd tussen tegenstanders. Natuurlijk kunnen we van mening verschillen over de te volgen weg, maar slechts via de dialoog en door gezaghebbend op te treden kunnen we de tegenstellingen beslechten. Gezag verschilt van autoritair of dictatoriaal doordat het niet wordt afgedwongen, maar door anderen spontaan wordt erkend. De politieke leider die zo’n gezag heeft is een staatsman.
Stap 4: een stevige basis zoeken voor onze keuzes
Bij het zoeken naar een antwoord op de zinvraag en om ons te motiveren om ons verantwoordelijk te gedragen is het van belang een goede grond te hebben waarop we kunnen voortbouwen. Dat is de taak van een ideologie of een religie. Hierbij worden mensen verenigd rondom een overtuiging of geloof en ze helpen elkaar om in overeenstemming met de ideologische of religieuze normen en waarden te leven.
We kunnen over de normen en waarden hier niet uitgebreid ingaan. Hierboven werd eenmaal het term ’God’ genoemd, maar dat was eerder bedoeld om aan te geven dat het niet aan de mens zelf is om de zin van zijn leven te bepalen. Onze normen en waarden zijn ook geen kwestie van een stemming bij democratische meerderheid.
Ik beperk mij hier tot de stelling dat onze opdracht ons verantwoordelijk te gedragen tegenover de medemensen en de natuur, elk vorm van geweld en vernietiging verbiedt. Het geweld tegen onze naasten en de vernietiging van de natuur kan echter van dien aard zijn dat alleen geweld en dwang dit kan stopzetten: dit geweld is verantwoord in zoverre het altijd wordt gecombineerd met het opmemen van onze verantwoordelijkheid ook voor diegenen die we met geweld en dwang moesten aanpakken.
Wie een ander geweld aandoet, is niet religieus. Wie in naam van God of Allah andere mensen haat of doodt, pleegt de meest ernstige vorm van godslastering. Hetzelfde geldt voor eender welke ideologie: als de politieke overtuiging er toe leidt dat anderen worden geminacht of vervolgd, dan is die overtuiging alles behalve menselijk. Wie door zijn daden, hoe klein en dagelijks ook, schade toebrengt aan het milieu, gedraagt zich onvolwassen en onverantwoord ten aanzien van de toekomstige generaties die zullen moeten leven op de planeet die we voor hen achterlaten.
Als de aanhangers van de religies en de ideologieën in de wereld zich zouden houden aan het appel om ons verantwoordelijk te gedragen, dan kunnen ze alle een stevige basis bieden voor een wereld waarin de mensen zich op volwassen wijze gedragen.
juliaan van acker (e-mail: juliaan.vanacker@gmail.com ) HOME Curriculum vitae
dinsdag 6 november 2018
NODELOOS EN NOODZAKELIJK GEWELD
De visie over de individuele verantwoordelijkheid, een verantwoorde economie en een politiek van verantwoordelijkheid, zoals hierboven ontwikkeld, biedt nog geen antwoord over hoe omgaan met onverantwoordelijk gedrag zoals geweld tegen de medemensen, hebzucht, racisme, dictatuur en destructie van de natuur. Deze visie is wel degelijk de beste vorm van preventie tegen al dit geweld en al het onverantwoordelijk gedrag. De meeste mensen zijn van goede wil en zullen zich identificeren met staatsmannen en andere leiders die het goede voorbeeld geven. Niettemin is er veel kwaad in de wereld en zijn er risicovolle ontwikkelingen waartegen de mensen beschermd moeten worden.
Een risicolle ontwikkeling is bijvoorbeeld de klimaatverandering. Hoe moeten we op een verantwoorde wijze omgaan met de gevolgen? Dit is een verantwoordelijkheid op planetaire schaal. Mensen ver weg moeten beschermd worden. De natuurrampen volgen elkaar op en de slachtoffers hebben niet altijd de middelen om hun leven te herpakken.
Een andere risivolle ontwikkeling is de komst van de islam in de westerse wereld. Hoe kunnen we respectvol omgaan met de islam en tegelijkertijd er rekening mee houden dat deze imperialistische religie niet compatibel is met de westerse beschaving? De islam kent geen schuldbewustzijn en geen vergeving, daardoor ondermijnt ze de christelijke pijler van onze beschaving.
Ten derde is er de massa-immigratie uit het Midden-Oosten en Afrika. Hoe kunnen we er zorg voor dragen dat de mensen de landen van herkomst niet hoeven te verlaten?
Ten vierde zijn er technologische ontwikkelingen die de arbeidsmarkt grondig kunnen verstoren. Een kleine groep mensen krijgt enorm veel macht en de rijkdom wordt steeds onevenwichtiger verdeeld. Dit gaat ten koste van de middenklasse die in normale omstandigheden zorgt voor evenwicht en harmonie in de samenleving.
Hoe gaan we om met het kwaad? Met terrorisme, met criminaliteit, met hebzucht, met racisme en discriminatie?
Om op de bovenstaande vragen goede antwoorden te geven is er meer nodig dan een visie op de langere termijn. Die visie moet ons blijven inspireren, maar er zijn gebeurtenissen en ontwikkeling die nu een oplossing vereisen. Om terug naar het voorbeeld van de opvoeding te gaan: het kind moet met alle liefde en zorg worden omgeven, maar het moet zich ook leren te houden aan elementaire regels. Wordt de regel overtreden, dan volgt een sanctie en daarna de vergiffenis. Bij de sanctie wordt niet de persoon van het kind veroordeeld, maar zijn gedrag. Dat maakt een essentieel verschil uit en maakt duidelijk wat het verschil is tussen nodeloos en noodzakelijk geweld. Elke sanctie is een vorm van geweld dat noodzakelijk is als het ook ten goede komt van diegene die gesanctioneerd werd.
Gedrag van mensen die anderen geweld aandoen, die de toekomst van de planeet in gevaar brengen, die een bedreiging vormt voor onze beschaving, moet met alle mogelijke middelen worden bestreden. Hier is geweld noodzakelijk. Dit lijkt in strijd met de stelling in de vorige tekst dat elk vorm van geweld verboden moet worden gezien onze opdracht ons verantwoordelijk te gedragen en het goede te doen. Hier gaat het echter om het bestrijden van geweld in gevallen waarin zonder geweld het geweld zou aanhouden. Zodra het gevaar is geweken en de mensen zich houden aan de afspraken, wordt er alles aan gedaan om ook voor hen een menswaardig leven mogelijk te maken. Ik beperk mij hier tot twee voorbeelden:
1. de massa-immigratie moet stopgezet worden. Dit zal vereisen dat een Afrikaans land tijdelijke militair wordt bezet en alle illegalen worden naar dat land overgebracht. Daarna wordt een programma opgezet om in het Midden-Oosten en Afrika voldoende werkgelegenheid te creëren en het onderwijs te verbeteren.
2. de moslims uit Europa keren terug naar de landen van herkomst. Met solidaire steun vanuit het Westen helpen zij mee aan de opbouw van die landen. Om een vreselijke burgeroorlog in Europa te voorkomen en om een einde te maken aan de ellende in het Midden-Oosten is het noodzakelijk de terugkeer af te dwingen en tevens militair in te grijpen in de islamitische landen (met een vredeskorps voornamelijk bestaande uit moslimjongeren uit Europa - wat een beter alternatief is voor het jihadisme -), maar daarna volgt een Marshall-plan voor het Midden-Oosten. Wij laten onze islamitische zusters en broeders niet in de steek.
In deze website staat uitvoerig beschreven hoe we het best kunnen omgaan om recidive bij gevaarlijke criminelen te voorkomen. Alleen straf leidt tot zeer hoge recidive. Straf in combinatie met het bieden van nieuwe kansen vermindert de recidive drastisch. Ook over de aanpak van geradicaliseeerde jongeren geef ik aan hoe deze principes toegepast kunnen worden.
Een toekomstvoorspelling, wellicht op de korte termijn:
Een nieuwe Franse Revolutie zal Europa redden
Aangezien Frankrijk het land is waar de ontwikkelingen escaleren en een burgeroorlog in feite al gaande is, kunnen we verwachten en hopen we dat de politie en het leger van dat land zich zullen verenigen om een staatsgreep te plegen. De verkozen politici zijn niet in staat het geweld in de samenleving te beteugelen en de massa-immigratie een halt toe te roepen. Het wordt integendeel van kwaad tot erger. Als de Franse politie en het leger de macht in handen hebben, zal hun voorbeeld in andere Europese landen snel nagevolgd worden. De Europese beschaving zal worden gered en er zal weer veiligheid heersen in onze landen.
woensdag 7 november 2018
Vandaag werd mijn tekst van 5 november op ThePostOnline gepubliceerd: Hoe als volwassene volwassen te worden?
zaterdag 10 november 2018
Gisteren op ThePostOnline een tekst gepubliceerd over de onverenigbaarheid van de islam met de Europese beschaving
Misschien is het een idee dat Turkije en Iran, de twee meest beschaafde islamitische landen, samen een deal sluiten om van het Midden-Oosten met inbegrip van Noord-Afrika een grote islamitische federatie te maken, gebaseerd op broederschap tussen alle moslims. De Turken kunnen daarbinnen de Koerden een eigen federatie gunnen. De rijkdom van de Oliestaten wordt rechtvaardig verdeeld en bestemd voor onderwijs, wetenschap en technische innovatie en welzijn. Deze nieuwe federatie sluit een vriendschapsverdrag met de Europese Confederatie, waardoor een alliantie ontstaat en een nieuwe wereldmacht die de ethiek in de internationale politiek zal waarborgen (zie mijn boek: Het Europees-Islamitisch Vriendschapsverdrag)
donderdag 15 november 2018
Comme je descendais des Fleuves impassibles,
Je ne me sentais plus guidé par les haleurs …
…
Quand avec mes haleurs ont fini ces tapages,
Les Fleuves m’ont laissé descendre où je voulais.
(Uit ’Le bateau ivre’ van Arthur Rimbaud, 1871). Het bijzondere in dit gedicht is dat het persoonlijk voornaamwoord ’je’ nu eens de boot betreft, dan is de ’je’ de dichter zelf, en soms is niet duidelijk wie van de twee. De toen 17-jarige Rimbaud legde hier de basis voor de moderne Franse dichtkunst.
vrijdag 16 november 2018
Vandaag gepubliceerd op ThePostOnline: "Totale oorlog of totale vrede?"
zaterdag 17 november 2018
Heel af en toe lees ik een krant, bijvoorbeeld om de boekenbijlage te lezen. Maar wat kan ik mij ergeren aan kranten die tot de zogenaamde mainstream media behoren. Zo las ik bijvoorbeeld in het NRC een artikel over Erithreërs die zich het minst van alle immigranten kunnen aanpassen in Nederland. De meesten zijn werkloos, maar ze vinden dat niet fijn en zouden graag werken. In de krant echter geen woord over de onrechtmatigheid van hun asielaanvraag. Zij kunnen best terug naar Erithrea en als ze zo graag werken, dan kunnen ze daar hun land helpen opbouwen. Wat leven we toch in een tijdperk waarin de imbecielen het voor het zeggen hebben.
Gelukkig zijn er media zoals Breitbart en ThePostonline waar je bespaard blijft van alle politiek-correcte waanzin.
dinsdag 20 november 2018
Zwarte Piet
Premier Rutte en publieke figuren zoals Dieuwertje Blok pakken de hetze rondom Zwarte Piet helemaal verkeerd aan. De volksopstand zal daardoor nog jaren aanslepen, steeds agressievere vormen aannemen met als eindresultaat dat haat tegen de zwarte anti-Zwarte Piet actievoerders zich zal generaliseren tot zwarten in het algemeen, dus komt er nog meer racisme.
De juiste reactie van de premier zou zijn: ’Zwarte Piet, een hele zwarte, behoort tot de Nederlandse traditie. Dit heeft niks met racisme te maken. De anti-zwarte Piet demonstraties moeten nu echt stoppen’. Klaar. Want waarmee is al dat gesteggel begonnen: het is puur het initiatief van Kick Out Zwarte Piet. Zonder hen, zouden er geen rellen geweest zijn en zou het een aangenaam en gezellig kinderfeest zijn gebleven. Nu maken we ons voor de gehele wereld belachelijk.
Die reactie wordt helaas verhinderd door de angst van de overheid en van de deugmensen om als racisten te worden bestempeld die een deel van de bevolking discrimineren. Die angst is helemaal niet nodig. Er is geen enkel land in de wereld waar de zwarten het zo goed hebben en waar ze zoveel kansen krijgen. Laat Zwarte Piet daar ook van genieten.
vrijdag 23 november 2018
Gisteren een tekst gepubliceerd over kinderen van LHBTI-’ers Dit is mijn laatste bijdrage die ik schrijf voor ThePostOnline. Het heeft allemaal weinig zin, denk ik. De volgende tijd probeer ik nog een nieuw essay te schrijven die, zoals wat al mijn teksten op deze website en op ThePostOnline betreft, geschreven wordt voor de toekomst. Het gaat jullie goed.
Levinas: „Overspoelt het wezen niet, als onpersoonlijk gedoe, … de betekenis waardoor het aan het licht is gebracht? Is het indringende van dit onpersoonlijke geluid niet de heden ten dage gevoelde dreiging van een ondergang van de wereld?”. Mijn persoonlijke uitleg bij dit citaat: met ’het wezen’ wordt bedoeld het feit dat we ’zijn’, dit is we zijn bezig te bestaan. Maar dit zijn of bestaan als zodanig heeft geen zin, het is onpersoonlijk. We moeten daarom de betekenis van ons bestaan zoeken in dat wat ons het bestaan heeft gegeven en dat is iets dat buiten het zijn ligt. Doordat de mensen meer en meer die betekenis niet meer zoeken of er niet meer voor openstaan, wordt alles zinloos en heeft God geen reden meer om de wereld te laten voortbestaan. God is namelijk Diegene die het zijn of het bestaan mogelijk maakt. Ik durf te beweren dat deze opvatting niet afhankelijk is van geloven in God. Ook een atheïst kan zoeken naar de zin van het bestaan en die zin ligt nu eenmaal niet in het waarneembare. Wat heeft ons bestaan aan het licht gebracht? Wie heeft het licht aangestoken waardoor het universum mogelijk werd en blijft? Die vragen negeren leidt tot de ondergang van de wereld. Zoeken naar een antwoord op deze vragen maakt ons nederig. De antwoorden die we erop geven inspireren ons om ons verantwoordelijk voor anderen en voor de natuur te gedragen (lees mijn tekst van 26 november als vervolg).
zaterdag 24 november 2018
Volgens Levinas komen we in onze verantwoordelijkheid voor de Ander 'uit de donkere schuilhoeken van het „ik voor mij” ’.
Verantwoordelijkheid is geven aan de Ander, niet uit vrije wil, maar uit gehoorzaamheid aan het appel dat van buiten het Zijn komt.
maandag 26 november 2018
zie bovenaan
donderdag 29 november 2018
Vandaag een nieuwe tekst geplaatst op mijn website en ook via twitter verspreid:
De meeste mensen voelen aan dat we anders moeten gaan leven
vrijdag 30 november 2018
Een ochtendgedachte bij mijn studie van Levinas: Politiek, economie, wetenschap en arbeid moeten in dienst staan van de Ander die mij nabij is, ook al is hij ver weg, ook al moet hij nog worden geboren. Dit is het licht dat het joodse volk in de wereld heeft gebracht om van de wereld een menselijke wereld te maken.
mijn volledig blog:
- februari 2018
- maart 2018
- april 2018
- mei 2018
- juni 2018
- juli 2018
- augustus 2018
- september 2018
- oktober 2018
- november 2018
- december 2018
- januari 2019
- februari 2019
- maart-april 2019
- Het eenvoudige leven
- mei 2021
- juni 2021
- juli 2021
- augustus 2021: De Augustusverklaring
- Concretisering
- Blijft er vrede in de 21ste eeuw?
- oktober 2021
- november 2021
- december 2021 - maart 2022
- De vraag naar de zin van het zijn
- maart 2022-mei 2022
- 2023
- 2024
2018 FEBRUARI MAART APRIL MEI JUNI JULI AUGUSTUS SEPTEMBER OKTOBER NOVEMBER DECEMBER
2019 JANUARI FEBRUARI MAART-APRIL voor vervolg, zie: beschouwingen mei 2019, februari 2020, april 2020